VUmc-hoogleraar pleit voor debat over designerbaby's

Description

In Nederland is het niet toegestaan embryo's enkel en alleen voor onderzoek te gebruiken en daarbij hun genen veranderen, maar internationaal dendert de technologie op dit vlak voort.

Woensdag werd bekend dat Amerikaanse onderzoekers een manier hebben gevonden om een genetisch defect te repareren dat oorzaak is van een specifieke vorm van hartfalen.

Dit ­gebeurde met een bijzondere knip- en plak­techniek, waarbij heel precies stukjes dna werden 'weggeknipt'.

Dit onderzoek werd gedaan op menselijke embryo's die voor dit doel waren gekweekt. Als je de embryo zou terugplaatsen in de moeder, is de kans groot dat er een gezond kind wordt geboren.

Internationale verdragen
Het is een heel belangrijk experiment, zegt ­Cornel. "Bij dit soort onderzoeken is er vrees dat de knip in het dna onbedoelde fouten maakt. Als je dat bij één generatie verkeerd doet, geeft die het weer door aan de volgende. In dit experiment lijkt dat heel goed te zijn gegaan, zonder fouten."

Een debat is ontzettend belangrijk. Dit kun je niet alleen doen

Hoogleraar Martina Cornel

Dat het onderzoek op embryo's is gedaan maakt het ethisch beladen. "In een aantal heel belangrijke internationale verdragen is afgesproken dat je geen veranderingen in de kiembaan mag aanbrengen. Dus dat je niet zomaar erfelijk materiaal van de volgende generatie mag veranderen."

Glijdende schaal

Ook de Nederlandse Embryowet is op deze verdragen gestoeld. Belangrijke waarde in die verdragen is 'identiteit', zegt Cornel. "In deze discussie komt ook altijd de designerbaby de hoek om kijken. Je moet geen God willen spelen. De angst ligt er ook in dat wetenschappers andere eigenschappen gaan veranderen, zoals huidskleur, kleur van de ogen of het haar."

Critici spreken, als je enige speling geeft in het knippen van dna, over een glijdende schaal. Of die vrees terecht is?

Volgens Cornel kun je strakke afspraken maken in Europa voor welke erfelijke ziekten je de techniek kunt toepassen. "Maar dan weet je nog niet hoe het verder gaat in andere delen van de wereld, waar andere ethische en juridische regels gelden. Wat niet mag in Europa, mag dan in Mexico of Amerika of China."

Breed debat
Hoe dan ook, Cornel pleit voor een debat, een breed debat. "We kunnen als wetenschappers vinden dat we daarmee verder moeten, maar een debat met politici, artsen, burgers, toekomstige zwangeren, mensen in de voortplantingsgeneeskunde die het moeten uitvoeren, is ontzettend belangrijk. Dit kun je niet alleen doen."

De wetenschappers, die hun uitkomsten publiceerden in wetenschappelijk vakblad ­Nature, voorspellen dat met deze techniek in de toekomst mogelijk duizenden erfelijke ziektes zijn uit te wissen. Zo ver is het nog niet. Er moet nog veel onderzoek worden gedaan voordat zeker is dat het een veilige methode is.

Subject

gene editing

embryo modification